Jastarnia, Gniezno
„Morze nic nie musisz”
Jastarnia i Hel
Miasteczko odwiedzane od wielu lat a od ostatnich czterech już regularnie w pierwszy tydzień września. Bez tłumów i tego badziewia wczasowego za to z piękną plażą a z drugiej strony „krowiego ogona” z zatoką. Kiedyś wyprawy windsurfingowe i rejsy zatokowe teraz długie spacery plażą do Juraty. Trzeba mieć miejsca do których się wraca.
Rejsem Magdaleną na Hel. Dla ulicy Wiejskiej i cypla gdzie początek Polski.
Widzimy się za rok?
1000-lecie koronacji Bolesława Chrobrego sprowokowało do wycieczki śladami Piastów. Wielkiej tu wyprawy nie było ale wypada znać:
Kruszwica
Historycznie leży na Kujawach i była pierwszą ich stolicą. Miasto położone jest nad jeziorem Gopło i rzeką Noteć. Rozwojowi Kruszwicy sprzyjało położenie na „szlaku bursztynowym” i na szlaku z Wielkopolski na Ruś. W IX wieku plemię Goplan zostało włączone do państwa Polan. W X i XI wieku Kruszwica stała się znaczącym ośrodkiem miejskim z grodem na wyspie, gdzie rezydowali polscy królowie i książęta. W latach 1350–1355 z rozkazu Kazimierza Wielkiego wzniesiono zamek (z „Mysią Wieżą”) – siedzibę kasztelani i starostwa. No i legenda o Popielu którego zjadły myszy. Była to kara za hulaszcze życie i mord członków rodziny. Oczywiście wszystko to za sprawą nalegań żony Gerdy. I tak żywioł niemiecki już na zawsze będzie prześladował szlachetnych Słowian.
Kolegiata św. Piotra i Pawła – z 1120–1140 w stylu romańskim, później wielokrotnie przebudowywana. Pierwotny kształt romański nadano jej w latach 1954–1956.
Ruiny późnogotyckiego zamku – z pozostałą „Mysią Wieżą”, basztą o wysokości 32 m, z której rozpościera się imponujący widok na miasto i jezioro.
Strzelno
Strzelno położone jest na pograniczu Kujaw i Wielkopolski. Powstanie miasta związane jest z osobą Piotra Włostowica, wojewody Bolesława Krzywoustego. Uważany jest on za fundatora rotundy, kościoła św. Prokopa. W latach 80. XII wieku założony został klasztor norbertanek.
Ponorbertańskiego kościoła Świętej Trójcy i Najświętszej Marii Panny z unikatowymi kolumnami z przedstawieniami cnót i występków
Rotundy św. Prokopa.
W Strzelnie w 1852 roku urodził się w rodzinie żydowsko-polskiej Albert Abraham Michelson. W 1855 roku rodzina wyemigrowała do Kalifornii. Michelson był konstruktorem bardzo precyzyjnego interferometru. Przeprowadził tzw doświadczenie Michelsona-Morleya – eksperyment zaliczany obecnie do najważniejszych doświadczeń w historii fizyki. Wynik badania stał się doświadczalną podstawą teorii względności. W roku 1907 otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki.
Ostrów Lednicki
Wyspa jest jednym z najważniejszych miejsc historii Polski. Za panowania Mieszka I i Bolesława Chrobrego była jednym z głównych ośrodków obronnych i administracyjnych Polski. Na wyspie, w centrum plemienia Polan (tuż obok, dawnego handlowego traktu lądowego oraz wodnego między Poznaniem a Gnieznem), zachowały się pozostałości grodu oraz relikty najstarszego w Polsce zespołu preromańskiej architektury pałacowo-sakralnej. Obydwa obiekty wzniesiono przed 966 rokiem i to właśnie miejsce jest prawdopodobną lokalizacją przyjęcia chrztu przez Mieszka I.
Kres świetności Ostrowa Lednickiego przyniósł najazd Brzetysława I Czeskiego w 1038, kiedy zniszczono mosty i spalono gród. Po tym wydarzeniu odbudowano kościół, a osadę otoczono nowym wałem drewniano-ziemnym (zachowanym do dziś) o wysokości dochodzącej do 9 m. Nigdy jednak wyspa nie odzyskała już dawnej funkcji i rangi, choć osadnictwo przetrwało do XIII–XIV wieku.
Gniezno
miasto oddalone o 50 km od Poznania , pierwsza stolica Polski, pierwsza metropolia kościelna w Polsce, miasto św. Wojciecha. Siedziba archidiecezji oraz prymasów Polski.
Wg legendy: Gdy zaś (Lech) ze swoim potomstwem wędrował przez rozległe lasy, gdzie teraz istnieje królestwo polskie, przybywszy wreszcie do pewnego uroczego miejsca, gdzie były bardzo żyzne pola, wielka obfitość ryb i dzikiego zwierza, tamże rozbił swe namioty. A pragnąc tam zbudować pierwsze mieszkanie, aby zapewnić schronienie sobie i swoim rzekł „Zbudujmy gniazdo”! Stąd i owa miejscowość aż do dzisiaj zwie się Gniezno, to jest „budowanie gniazda (za wiki).
W 1000 roku odbył się w Gnieźnie zjazd, w którym uczestniczył Bolesław I Chrobry i Otton III; utworzono wtedy arcybiskupstwo i metropolię gnieźnieńską na czele z bratem św. Wojciecha – Radzimem . Także wtedy świątynię wybudowaną przez Mieszka I wyniesiono do rangi katedry. W 1018 roku pożar strawił podgrodzie wraz z kościołem katedralnym, który do 1025 roku przebudowano na romańską katedrę. W 1025 roku w Gnieźnie miała miejsce koronacja Bolesława Chrobrego na króla Polski. W 1038 roku do Gniezna wtargnął książę czeski Brzetysław I, pozostawiając po sobie spalone podgrodzia i zniszczoną, ograbioną katedrę oraz zburzony gród. Na skutek tego Kazimierz Odnowiciel przeniósł stolicę do Krakowa. Pożar w 1192 roku zniszczył gród na Wzgórzu Lecha. W 1295 roku odbyła się po 219-letniej przerwie w katedrze gnieźnieńskiej koronacja króla Przemysła II. W 1300 roku koronował się w mieście Wacław II Czeski.
Największym zabytkiem jest Katedra Gnieźnieńska wraz ze Wzgórzem Lecha. W katedrze znajdują się Drzwi Gnieźnieńskie przedstawiające życiorys św. Wojciecha, Srebrny Relikwiarz tego świętego oraz dwa portale gotyckie. Ponadto nawa główna katedry otoczona jest czternastoma kaplicami, w których pochowano dawnych metropolitów gnieźnieńskich. W podziemiach katedry można zobaczyć m.in. najstarszy w Polsce napis nagrobkowy z ok. 1006, odkryte podczas badań archeologicznych relikty budowli kamiennej z końca IX wieku, a także fragmenty murów bazyliki Mieszka I. Przy katedrze, na Wzgórzu Lecha znajduje się Kolegiata – zespół średniowiecznych budynków wraz z Kościołem św. Jerzego oraz budynkiem Muzeum Archidiecezjalnego, w którym znajduje się m.in. skarbiec katedralny, oraz Archiwum Archidiecezjalne.
PS. w 1025 była w Gnieżnie jeszcze jedna koronacja – Mieszka II Lamberta. Bolesław Chrobry zmarł zaledwie dwa miesiące po swojej koronacji i rządy objął jego syn. Zwany dawniej nie bez powodu Gnuśnym zaprzepaścił dorobek swojego wielkiego ojca
A tak poza tym Gniezno to ładne miasto.
Licheń
Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej Królowej Polski w Licheniu Starym – ośrodek kultu maryjnego. Budowana w latach 1993-2004 bazylika jest jedną z największych świątyń na świecie. Faktycznie wszystko tu jest monumentalnie naj-, z licznymi odniesieniami i symboliką. Robi wrażenie ogrom, siła nowości i staranność wykonania. Ale generalnie to dla mnie kicz, gigantomania – architektoniczny koszmarek kapiący złotem. Co prawda jadąc tam spodziewałem się większej tandety znając estetykę polskich kościołów i pomysły plebanów, zatem tylko pod tym względem nie było najgorzej. Mam tylko nadzieję, że wizytujący – ok 1,5mln rocznie, znajdują tutaj spokój duszy i rzymsko-katolickie ukojenie.
W 2004 pojawiły się w przestrzeni medialnej informacje o nieprawidłowości w wydatkowaniu przez ks. Eugeniusza Makulskiego – inicjatora i kustosza budowy bazyliki, środków pochodzących z darowizn, oraz o homoseksualnych relacjach z osobistym kierowcą. W 2019 padły oskarżenia o kontakty seksualne z osobami małoletnimi. Reperkusje dosięgły pomnik przedstawiający ks. Makulskiego klęczącego przed Janem Pawłem II. Najpierw wizerunek księdza zasłoniono a potem usunięto całość. Zastąpiono go pomnikiem samego już JPII. A sam Makulski rok później zmarł i nie ma sprawy.
